Ηλικιακά όρια στην αγορά εργασίας

Ζητείται ιδιαιτέρα, με καλή γνώση υπολογιστών, έως 32 ετών, χωρίς υποχρεώσεις, εμφανίσιμη. Ασφαλιστής, 23 - 30 ετών, για εσωτερική πλήρη απασχόληση. Ζητείται νέα για γραμματειακή υποστήριξη εταιρείας security να γνωρίζει Η/Υ και Αγγλικά, ηλικία 18-30 ετών. Ζητείται πωλήτρια 25 έως 30 ετών, πτυχιούχος marketing για προώθηση πωλήσεων σε εμπόρους και επαγγελματίες, σε όλη την Ελλάδα.

Με την πρώτη ματιά οι παραπάνω αγγελίες μοιάζουν καθ’ όλα εντάξει, από εκείνες που κατακλύζουν κάθε μέρα τις ιστοσελίδες και τις εφημερίδες «χρυσών ευκαιριών». Κι όμως, όλες παραβιάζουν τη νομοθεσία περί ίσης μεταχείρισης στην εργασία, καθώς θέτουν πολύ αυστηρά ηλικιακά όρια, απορρίπτοντας εκ των προτέρων ευρύ φάσμα εν δυνάμει υποψηφίων. Οι ηλικιακές διακρίσεις (αλλά και οι διακρίσεις λόγω φύλου) αποτελούν κοινό «ατόπημα» των εργοδοτών στη χώρα μας στη φάση της αναζήτησης εργατικού δυναμικού (οι παραπάνω καταχωρίσεις αλιεύθηκαν σε μια απλή περιήγηση σε δημοφιλές σάιτ μικρών αγγελιών), με αποτέλεσμα χιλιάδες εργαζόμενοι των

ανεπιθύμητων ηλικιακών ομάδων να αισθάνονται -και να είναι- αποκλεισμένοι από την αγορά εργασίας.

Του λόγου το αληθές μπορείς να διαπιστώσει ο οποιοσδήποτε, ωστόσο τη μόνη σχετική εμπεριστατωμένη έρευνα είχε πραγματοποιήσει πριν από λίγα χρόνια η μη κυβερνητική οργάνωση «50 και Ελλάς» για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ατόμων άνω των 50 ετών στην Ελλάδα.

Μελετώντας τις μικρές αγγελίες εφημερίδας της περιφέρειας, είχε διαπιστώσει ότι το 32% έκαναν κάποιου είδους ηλικιακή διάκριση. Από αυτές, το 32% καθόριζαν συγκεκριμένο ηλικιακό όριο για τους ζητούμενους υπαλλήλους και, συγκεκριμένα, το 12% έθετε όριο μέχρι 30 ετών, το 84% μεταξύ 31 και 40 ετών και το 4% μεταξύ 41 και 50 ετών. Για το υπόλοιπο 68% των αγγελιών που έκαναν ηλικιακή διάκριση, αυτή γινόταν με έμμεσο τρόπο και συγκεκριμένα με την αναζήτηση «νέων» ανδρών ή γυναικών. «Εντύπωση προκαλεί ότι ακόμα και οι αγγελίες από μεγάλες εταιρείες προσδιορίζουν πολύ χαμηλά ηλικιακά όρια απασχόλησης, μολονότι παράλληλα ζητούν εμπειρία, γνώσεις ξένων γλωσσών, ακόμη και μεταπτυχιακά διπλώματα», σχολιάζει η οργάνωση. «Διερωτάται κανείς γιατί μια γυναίκα 50 ή 55 ετών δεν μπορεί να εργαστεί σε ζαχαροπλαστείο ή να είναι πωλήτρια. Επίσης, ποιος είναι ο λόγος που ένας βοηθός μάγειρα πρέπει να είναι μέχρι 35 ετών ή ένας οδηγός πρέπει να είναι μέχρι 30 ή 35 ετών; Γιατί κανένας δεν θα προτιμούσε έναν έμπειρο οδηγό 45 ή 55 ετών από ένα νεαρό 25 ή 26 ετών;»

Δεν είναι μόνο η εξήγηση που έρχεται πρώτη στο μυαλό: χαμηλότερος μισθός. Για τα άτομα άνω των 50 ετών ισχύουν μια σειρά από στερεότυπα που τους θέλουν «πιο αργούς», «μακριά από την τεχνολογία», «λιγότερο αποτελεσματικούς» από τους νεότερους συναδέλφους τους. Με τον νόμο 3304/2005 (ΦΕΚ: 16/Α - 27/01/2005), πάντως, έχει εφαρμοστεί και στην Ελλάδα η αρχή της ίσης μεταχείρισης ανεξαρτήτως φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού στον τομέα της απασχόλησης και της εργασίας, ο οποίος «πιάνει» ακόμα και τον τομέα της αναζήτησης εργασίας. Μολονότι είναι φανερή η προσπάθεια που καταβάλλουν πια οι εφημερίδες και οι ιστοσελίδες μικρών αγγελιών για τήρηση του νόμου, ακόμη «ξεφεύγουν» αγγελίες με διακρίσεις. Ούτως ή άλλως, είναι πολύ δύσκολο για κάποιον που αναζητεί εργασία να αποδείξει πως έχει πέσει θύμα διάκρισης (ο Συνήγορος του Πολίτη πάντως έχει να δείξει έργο προς αυτήν την κατεύθυνση).

Το βέβαιο είναι ότι η κρίση που καταγράφεται σήμερα στην εγχώρια αγορά εργασίας γέρνει ακόμα περισσότερο την πλάστιγγα εις βάρος των ώριμων εργαζομένων. Η ανεργία στην ηλικιακή ομάδα των 30-44 έχει εκτιναχθεί σε ένα χρόνο από το 10,9% στο 15%, ενώ στα άτομα ηλικίας 45-64 ετών άγγιξε το 10% από 7,4% το 2010. Κατά συνέπεια, ο ανταγωνισμός έχει χτυπήσει κόκκινο. Πρόσφατα η «Κ» είχε φιλοξενήσει επιστολή αναγνώστη, ο οποίος δύο μέρες μετά την τοποθέτηση αγγελίας σε ειδικό ιστοχώρο είχε συγκεντρώσει 350 βιογραφικά. Προ τριετίας -σημείωνε ο ίδιος- μια αντίστοιχη αγγελία προσείλκυε μετά βίας 25 βιογραφικά σε δύο εβδομάδες. Το λέει ξεκάθαρα η Χρύσα Δ. που σε ηλικία 44 χρονών έχασε τη δουλειά της στην επιχείρηση που εργαζόταν. «Ποτέ δεν ένιωσα τα χρόνια μου όσο τα ένιωσα ψάχνοντας για δουλειά».