Δικαίωμα υποψηφιότητας στις εκλογές έχουν οι....

Το ποιοι μπορούν να είναι υποψήφιοι και μέχρι πότε πρέπει να δηλωθούν απο τα κόμματα που θα συμμετέχουν στις εκλογές της 20ης Σεπτεμβρίου καθορίζει εγκύκλιος του Υπουργείου Εσωτερικών.

Η παρούσα εγκύκλιος, αποσκοπεί στην πληρέστερη ενημέρωση και διευκόλυνση των πολιτικών κομμάτων και των υποψηφίων βουλευτών στις εκλογές της 20ης Σεπτεμβρίου 2015, για τα θέματα που αφορούν στην υποβολή των υποψηφιοτήτων, στις προϋποθέσεις και στα κωλύματα εκλογιμότητας, στις αντίστοιχες ενέργειες των κομμάτων και υποψηφίων και στις προθεσμίες μέσα στις οποίες πρέπει να συντελεσθούν οι ενέργειες αυτές κ.λπ.

Επίσης, παρέχονται και σχετικές με τα ανωτέρω θέματα πληροφορίες, που κρίνονται χρήσιμες για τη διευκόλυνση των αρμόδιων αρχών και υπηρεσιών.

Το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τη διαδικασία υποβολής των υποψηφιοτήτων αποτελούν

α) οι σχετικές διατάξεις του Συντάγματος και

β) η νομοθεσία για την εκλογή βουλευτών, δηλαδή το π.δ.26/2012 «Κωδικοποίηση σε ενιαίο κείμενο των διατάξεων της νομοθεσίας για την εκλογή βουλευτών» (Α' 57), όπως ισχύει.

ΠΡΟΕΚΛΟΓΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ - ΑΡΜΟΔΙΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ

α) Σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 31 του π.δ. 26/2012, η προεκλογική περίοδος για τις βουλευτικές εκλογές της 20ης Σεπτεμβρίου 2015 αρχίζει την 28η Αυγούστου 2015, ημέρα δημοσίευσης του διατάγματος διάλυσης της Βουλής και προκήρυξης των εκλογών (π.δ.66, ΦΕΚ 107 Α' /28.8.2015).

β) Διευκρινίζεται ότι, όπου αναφέρεται το αρμόδιο ή το οικείο πρωτοδικείο, νοείται αυτό που καθορίζεται από τις διατάξεις των παραγράφων 3 - 5 του άρθρου 94 του π.δ.26/2012, δηλαδή:

(1) Το Πρωτοδικείο Αθηνών, για τις εκλογικές περιφέρειες Α' Αθηνών, Β' Αθηνών και την εκλογική περιφέρεια του νομού Αττικής.

(2) Το Πρωτοδικείο Πειραιώς, για τις εκλογικές περιφέρειες Α' Πειραιώς και Β' Πειραιώς.

(3) Το Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης, για τις εκλογικές περιφέρειες Α' Θεσσαλονίκης και Β' Θεσσαλονίκης.

(4) Το Πρωτοδικείο Νεαπόλεως του Νομού Λασιθίου, για την εκλογική περιφέρεια του νομού αυτού.

(5) Το Πρωτοδικείο που εδρεύει στην έδρα κάθε νομού για την εκλογική περιφέρεια του οικείου νομού.

ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΚΛΟΓΙΜΟΤΗΤΑΣ

Σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 55 του Συντάγματος, «Για να εκλεγεί κανείς βουλευτής απαιτείται να είναι Έλληνας πολίτης, να έχει τη νόμιμη ικανότητα να εκλέγει και να έχει συμπληρώσει το εικοστό πέμπτο έτος της ηλικίας του κατά την ημέρα της εκλογής».

Ειδικότερα, σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις του Συντάγματος, σε συνδυασμό με αυτές του άρθρου 29 παρ.1 του π.δ. 26/2012, ο υποψήφιος βουλευτής, πρέπει:

α) Να είναι Έλληνας πολίτης. Ο τρόπος και ο χρόνος απόκτησης της Ελληνικής ιθαγένειας δεν επιδρούν περιοριστικά στην υποβολή υποψηφιότητας,

β) Να έχει συμπληρώσει κατά την ημέρα της εκλογής, δηλαδή στις 20 Σεπτεμβρίου 2015, το 25ο έτος της ηλικίας του. 

Με βάση την παράγραφο 2 του άρθρου 29 του π.δ.26/2012, η ηλικία των υποψηφίων αποδεικνύεται από την εγγραφή στο μητρώο αρρένων ή το δημοτολόγιο δήμου. Αν για τη συμπλήρωση της ηλικίας πρέπει να βεβαιωθεί -εκτός από το έτος- και η ημερομηνία γέννησης, αυτή αποδεικνύεται μόνο με ληξιαρχική πράξη γέννησης.

γ) Να μην έχει στερηθεί το δικαίωμα του εκλέγειν. Σχετικές με την προϋπόθεση αυτή, είναι οι διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 51 του Συντάγματος και του άρθρου 5 του π.δ.26/2012, σύμφωνα με τις οποίες στερούνται του δικαιώματος του εκλέγειν:

• όσοι βρίσκονται, σύμφωνα με τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα, σε πλήρη στερητική δικαστική συμπαράσταση.

• όσοι στερήθηκαν το δικαίωμα αυτό, λόγω αμετάκλητης ποινικής καταδίκης, για κάποιο από τα εγκλήματα που ορίζονται στον ποινικό και στο στρατιωτικό ποινικό κώδικα, για όσο χρόνο διαρκεί αυτή η στέρηση.

ΠΡΟΤΑΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΚΗΡΥΞΗ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ

Η πρόταση και η ανακήρυξη των υποψηφίων ρυθμίζονται από τις διατάξεις των άρθρων 32 και 33 του π.δ.26/2012. Η πρόταση υποψηφιότητας είναι γραπτή και υπογράφεται το λιγότερο από δώδεκα (12) εκλογείς της εκλογικής περιφέρειας για την οποία προτείνεται ο υποψήφιος. Την πρόταση πρέπει να αποδεχθεί εγγράφως ο ίδιος ο προτεινόμενος ή ο πληρεξούσιός του. Οι υποψήφιοι έχουν επίσης το δικαίωμα να προτείνουν την υποψηφιότητά τους οι ίδιοι προσωπικά ή με τον παραπάνω πληρεξούσιο τους.

Η πληρεξουσιότητα για την υποβολή πρότασης ή αποδοχή πρότασης εκλογέων, πρέπει να είναι ειδική και να παρέχεται με συμβολαιογραφική πράξη.

Στην πρόταση υποψηφιότητας αναγράφεται το κύριο όνομα, το επώνυμο, το πατρώνυμο, η ιδιότητα και η ακριβής διεύθυνση του προτεινόμενου, είτε η πρόταση γίνεται από τον ίδιο είτε από πληρεξούσιό του είτε από εκλογείς.

Στην πρόταση υποψηφιότητας ή στη δήλωση αποδοχής της πρότασης, πρέπει να επισυνάπτεται υπεύθυνη δήλωση του προτεινόμενου ή του πληρεξουσίου του, στην οποία να δηλώνεται ο δήμος, στο μητρώο αρρένων ή στο δημοτολόγιο του οποίου είναι εγγεγραμμένος, το έτος γέννησής του (και η ημερομηνία γέννησής του, για την περίπτωση της παραγράφου 2 του άρθρου 29 του π.δ. 26/2012), ότι δεν έχει στερηθεί το δικαίωμα του εκλέγειν και ότι δεν υπέβαλε ούτε αποδέχτηκε πρόταση υποψηφιότητας σε άλλη εκλογική περιφέρεια.

Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με τη διάταξη της παραγράφου 1 του άρθρου 3 του π.δ.26/2012, οι υποψήφιοι βουλευτές Επικρατείας δεν επιτρέπεται, κατά τις ίδιες εκλογές, να υποβάλουν υποψηφιότητα σε οποιαδήποτε εκλογική περιφέρεια.

Όταν η πρόταση υποψηφιότητας ή η δήλωση αποδοχής πρότασης εκλογέων γίνεται από τον πληρεξούσιο του προτεινόμενου υποψηφίου, επισυνάπτεται πάντοτε στην πρόταση ή τη δήλωση, αντίγραφο της συμβολαιογραφικής πράξης με την οποία χορηγήθηκε η πληρεξουσιότητα.

Στην πρόταση επισυνάπτεται, επίσης, γραμμάτιο Δημόσιας Οικονομικής Υπηρεσίας (Δ.Ο.Υ.) για κατάθεση χρηματικού ποσού εκατόν σαράντα έξι ευρώ και εβδομήντα τέσσερα λεπτά (146,74 €).

Σημειώνεται ότι, τόσο τα διπλότυπα είσπραξης όσο και τα έντυπα παράβολα έχουν την αυτή αποδεικτική ισχύ και επιβεβαιώνουν την πραγματοποιούμενη είσπραξη.

Η πρόταση υποψηφιότητας επιδίδεται, κατόπιν παραγγελίας του υποψηφίου ή οποιουδήποτε εκλογέα, με δικαστικό επιμελητή στον πρόεδρο του πρωτοδικείου στο οποίο υπάγεται η εκλογική περιφέρεια του υποψηφίου, το αργότερο εννέα (9) ημέρες μετά την έναρξη της προεκλογικής περιόδου δηλαδή το αργότερο μέχρι και την 6η Σεπτεμβρίου 2015. 

Πρόταση από την οποία λείπουν τα στοιχεία που καθορίζονται στο άρθρο 32 του π.δ.26/2012 και δεν συνοδεύεται από τη δήλωση, το γραμμάτιο και το αντίγραφο της συμβολαιογραφικής πράξης πληρεξουσιότητας (όταν η πρόταση ή η αποδοχή της γίνεται με πληρεξούσιο), καθώς και τα στοιχεία της παρ.7 του άρθρου αυτού είναι απαράδεκτη.

Πριν από την ανακήρυξη, το αρμόδιο πρωτοδικείο εξετάζει αν η πρόταση φέρει τις υπογραφές των δώδεκα τουλάχιστον εκλογέων ή του πληρεξουσίου του υποψηφίου. Στην περίπτωση που η πρόταση υπογράφεται από εκλογείς, πρέπει να διερευνηθεί αν αυτοί είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους δήμου της εκλογικής περιφέρειας που προτείνεται ο υποψήφιος.

Για τη διευκόλυνση των δικαστηρίων, πρέπει να αναγράφεται στην πρόταση των εκλογέων ο δήμος, στον εκλογικό κατάλογο του οποίου είναι εγγεγραμμένος κάθε ένας από αυτούς.

Το αρμόδιο πρωτοδικείο εξετάζει επίσης:

α) αν η πρόταση περιέχει όλα τα στοιχεία που καθορίζονται στην παράγραφο 3 του ανωτέρω άρθρου 32

β) αν συνοδεύεται από αντίγραφο συμβολαιογραφικής πράξης πληρεξουσιότητας, όταν η πρόταση ή η αποδοχή αυτής γίνεται με πληρεξούσιο και

γ) αν επισυνάπτεται το γραμμάτιο της Δημόσιας Οικονομικής Υπηρεσίας (Δ.Ο.Υ.). Στην περίπτωση που η πρόταση υποψηφιότητας υποβάλλεται από τα πρόσωπα των παραγράφων 3 και 4 του άρθρου 56 του Συντάγματος και για διευκόλυνση των αρμόδιων πρωτοδικείων, κρίνεται σκόπιμο να επισυνάπτεται στην πρόταση και υπεύθυνη δήλωση (κατά τον τύπο της δήλωσης του άρθρου 8 του ν.1599/1986) των προτεινόμενων υποψηφίων, από την οποία θα πρέπει να προκύπτει ότι δεν συντρέχουν τα κωλύματα του άρθρου 56 του Συντάγματος.

Η ανακήρυξη των υποψηφίων γίνεται από το αρμόδιο πρωτοδικείο σε δημόσια συνεδρίαση, δέκα (10) ημέρες μετά την έναρξη της προεκλογικής περιόδου, δηλαδή την 7η Σεπτεμβρίου 2015. 

Ποσόστωση υποψηφίων κατά φύλο

Σύμφωνα με τις διατάξεις του τελευταίου εδαφίου της παρ.6 του άρθρου 34 του π.δ.26/2012, για την ανακήρυξη των πολιτικών κομμάτων κατά τις βουλευτικές εκλογές, ο αριθμός των υποψηφίων βουλευτών από κάθε φύλο πρέπει να ανέρχεται σε ποσοστό τουλάχιστον ίσο με το 1/3 του συνολικού αριθμού των υποψηφίων τους, αντιστοίχως, σε όλη την Επικράτεια.

Στο σημείο αυτό, διευκρινίζεται ότι η ανωτέρω ποσόστωση δεν αφορά στο σύνολο των υποψηφίων κάθε συνδυασμού σε κάθε εκλογική περιφέρεια, αλλά μόνο στο σύνολο των υποψηφίων κάθε συνδυασμού σε όλη την Επικράτεια.

Εκλογή βουλευτών με λίστα

Επισημαίνεται ιδιαίτερα ότι κατά τις εκλογές αυτές, οι οποίες διενεργούνται πριν τη συμπλήρωση δέκα οκτώ (18) μηνών από τις προηγούμενες βουλευτικές εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015, δεν εφαρμόζονται οι περί εκλογής βουλευτών με σταυρό προτίμησης διατάξεις του π.δ.26/2012, αλλά οι περί σειράς καταλήψεως εδρών διατάξεις (λίστα) του π.δ.152/1985 που επανέρχονται σε ισχύ (άρθρο 72 παρ.11 του π.δ. 26/2012).

ΔΗΛΩΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΚΗΡΥΞΗ ΣΥΝΔΥΑΣΜΩΝ

Η δήλωση και η ανακήρυξη των συνδυασμών, προβλέπονται από τις διατάξεις των άρθρων 34 και 35 του π.δ. 26/2012.

Οι υποψήφιοι μετέχουν στην εκλογή είτε σε συνδυασμό είτε ως μεμονωμένοι.

Οι συνδυασμοί είναι είτε ενός κόμματος είτε συνασπισμού συνεργαζομένων κομμάτων είτε ανεξαρτήτων. Με βάση τα οριζόμενα στις διατάξεις της παρ.5 του άρθρου 34 του π.δ.26/2012, όπως αυτές αντικαταστάθηκαν με τις διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 10 του ν.4239/2014 (Α'43), οι δηλώσεις με τις οποίες καταρτίζονται οι συνδυασμοί, επιδίδονται με δικαστικό επιμελητή ή κατατίθενται με απόδειξη, το αργότερο δώδεκα (12) ημέρες μετά την έναρξη της προεκλογικής περιόδου στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, δηλαδή το αργότερο μέχρι και την 9η Σεπτεμβρίου 2015. 

Στη δήλωση οι υποψήφιοι αναγράφονται κατά τη σειρά που καθορίζει το κόμμα, ο συνασπισμός κομμάτων ή ο συνδυασμός ανεξαρτήτων υποψηφίων.

Η ανακήρυξη των συνδυασμών ενεργείται από το Α' Τμήμα του Αρείου Πάγου, σε δημόσια συνεδρίαση τη δέκατη τέταρτη (14η) ημέρα μετά την έναρξη της προεκλογικής περιόδου, δηλαδή την 11η Σεπτεμβρίου 2015 και όπως αυτοί δηλώθηκαν κατά τα αναφερόμενα στην προηγούμενη παράγραφο. Δεδομένου ότι, οι συνδυασμοί καταρτίζονται από τα πρόσωπα που έχουν ανακηρυχθεί υποψήφιοι σε κάθε εκλογική περιφέρεια, τα αρμόδια πρωτοδικεία θα πρέπει να γνωστοποιήσουν στον Άρειο Πάγο, χωρίς καμία αναβολή, τα ονόματα των ανακηρυχθέντων υποψηφίων (επώνυμο, όνομα, πατρώνυμο) και στη συνέχεια να υποβάλουν στην ίδια Αρχή και τα αντίγραφα των αποφάσεών τους περί ανακηρύξεως των υποψηφίων.

ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΕΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ

Για την ανακήρυξη από το αρμόδιο πρωτοδικείο μεμονωμένου υποψηφίου, αρκεί η υποβολή υποψηφιότητας είτε από δώδεκα (12) τουλάχιστον εκλογείς της εκλογικής περιφέρειας και αποδοχή του προτεινόμενου είτε από τον ίδιο τον ενδιαφερόμενο ή τον πληρεξούσιο αυτού. Μαζί με την υποψηφιότητα υποβάλλονται και τα δικαιολογητικά που αναφέρονται στην παράγραφο 4 της παρούσας.

ΟΝΟΜΑ ΚΑΙ ΕΜΒΛΗΜΑ ΚΟΜΜΑΤΩΝ

Τα περί του ονόματος και εμβλήματος των κομμάτων καθορίζονται από τις διατάξεις του άρθρου 37 του π.δ. 26/2012. Η σχετική έγγραφη δήλωση προς τον Πρόεδρο της Βουλής και τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, επιδίδεται το αργότερο εννέα (9) ημέρες μετά την έναρξη της προεκλογικής περιόδου, δηλαδή το αργότερο την 6η Σεπτεμβρίου 2015. Επισημαίνεται ότι, τα κόμματα που προτίθενται να απαρτίσουν συνασπισμό συνεργαζομένων κομμάτων, οφείλουν επίσης να δηλώσουν εγγράφως στον Πρόεδρο της Βουλής και τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, την προσωνυμία και το έμβλημα του συνασπισμού, το αργότερο εννέα (9) ημέρες μετά την έναρξη της προεκλογικής περιόδου, δηλαδή μέχρι και την 6η Σεπτεμβρίου 2015.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 39 του π.δ. 26/2012, οι αποφάσεις ανακήρυξης των υποψηφίων από τα πρωτοδικεία και των συνδυασμών από τον Άρειο Πάγο, κοινοποιούνται αμέσως στους οικείους αντιπεριφερειάρχες της περιφερειακής ενότητας της έδρας του νομού.

Ο αντιπεριφερειάρχης οφείλει να γνωστοποιήσει στην περιφέρεια του νομού, με προκήρυξή του, η οποία θα περιέχει όλα τα στοιχεία της σχετικής απόφασης, τους συνδυασμούς και τους υποψηφίους που ανακηρύχθηκαν. Στην προκήρυξη αναγράφονται οι συνδυασμοί, καθώς και τα ονόματα των υποψηφίων τους, κατά τη σειρά που αναφέρονται στην απόφαση του Α' Τμήματος του Αρείου Πάγου. Τα ονόματα των μεμονωμένων υποψηφίων, θα αναγραφούν στην προκήρυξη μετά τους συνδυασμούς και κατά τη σειρά που αναφέρονται στην απόφαση της ανακήρυξής τους από το αρμόδιο πρωτοδικείο.

Η προκήρυξη του αντιπεριφερειάρχη δημοσιεύεται, εφόσον είναι εφικτό, και σε κάθε περίπτωση τοιχοκολλάται με φροντίδα των δημοτικών αρχών στα πλέον δημόσια μέρη των δήμων του νομού.

Η ανωτέρω γνωστοποίηση και τοιχοκόλληση, γίνεται με ευθύνη του κατά τα ανωτέρω οικείου αντιπεριφερειάρχη, το αργότερο μέχρι την πέμπτη (5η ) ημέρα πριν από την ημέρα της ψηφοφορίας, δηλαδή το αργότερο την 15η Σεπτεμβρίου 2015. Επίσης, κατά τις διατάξεις του άρθρου 56 του π.δ.26/2012, οι δημοτικές αρχές οφείλουν να εκδώσουν και να δημοσιεύσουν σε όλη την περιφέρειά τους, τρεις (3) τουλάχιστον ημέρες πριν από την ημέρα της ψηφοφορίας, δηλαδή το αργότερο έως την 16η Σεπτεμβρίου 2015, πρόγραμμα που να αναφέρει ακριβώς την ημέρα της ψηφοφορίας, τις ώρες της έναρξης και της λήξης της, τον τόπο και το κατάστημα της ψηφοφορίας, τον αριθμό των βουλευτικών εδρών της οικείας εκλογικής περιφέρειας και τα ονόματα των υποψηφίων, όπως αυτά αναφέρονται στην προκήρυξη του οικείου αντιπεριφερειάρχη.

ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 2 του π.δ. 26/2012, δώδεκα (12) από το συνολικό αριθμό των βουλευτών, εκλέγονται ενιαία σε ολόκληρη την Επικράτεια (Βουλευτές Επικρατείας).

Με τις διατάξεις του άρθρου 3 του ίδιου διατάγματος, καθορίζονται τα κόμματα που δικαιούνται να προτείνουν υποψήφιους βουλευτές Επικρατείας, ο αριθμός των υποψηφίων που περιλαμβάνεται σε κάθε πρόταση, τα στοιχεία που πρέπει να συνοδεύουν τις προτάσεις, το αρμόδιο δικαστήριο για την ανακήρυξη των προτεινόμενων, η σειρά ανακήρυξης και η γνωστοποίηση των ονομάτων τους.

Τέλος σημειώνεται ότι, η απόφαση του Α' τμήματος του Αρείου Πάγου, με την οποία ανακηρύχθηκαν οι υποψήφιοι Επικρατείας, όπως άλλωστε και οι λοιποί υποψήφιοι, γνωστοποιείται αμέσως στους αντιπεριφερειάρχες της περιφερειακής ενότητας της έδρας των νομών, προκειμένου αυτοί να προβούν έγκαιρα στις προβλεπόμενες γνωστοποιήσεις και δημοσιεύσεις.