Μισοάδειο ή μισογεμάτο είναι το ποτήρι της αμερικανικής οικονομίας; Η εβδομάδα που πέρασε είδε εκατοντάδες εργαζομένους αλυσίδων φαστ-φουντ σε επτά πόλεις των ΗΠΑ να κατεβαίνουν σε απεργία, είδε τον πρόεδρο Ομπάμα να ανακοινώνει πρόταση μείωσης των εταιρικών φόρων, είδε αύξηση του ΑΕΠ στο β' τρίμηνο και είδε την ανεργία να πέφτει μία εκατοστιαία μονάδα.
Η τελευταία αυτή εβδομάδα του Ιουλίου επιβεβαιώνει πως για την αμερικανική οικονομία όλα ξεκινούν από την απασχόληση και καταλήγουν σ' αυτήν. Η μείωση της ανεργίας παραμένει η μεγαλύτερη παράμετρος της πολυπόθητης ανάκαμψης. Αν, εκτός από το να διαφημίσει το success story, ο Ελληνας πρωθυπουργός ταξιδέψει στις ΗΠΑ για να πάρει ιδέες, δεν σημαίνει ότι αυτές είναι απαραίτητα ενθαρρυντικές.
Part-time ανάκαμψη
Την Παρασκευή το Γραφείο Στατιστικών της Εργασίας (BLS) ανακοίνωσε πως η ανεργία έπεσε στο 7,4% τον Ιούλιο από 7,5% τον προηγούμενο μήνα. Επίσης, τον Ιούλιο 162.000 νέα μισθολόγια προστέθηκαν στον ιδωτικό τομέα πλην γεωργίας (non-farm payrolls) από 188.000 τον Ιούνιο. Η ανεργία έπεσε οριακά, παρόλο που έγιναν λιγότερες οι προσλήψεις, όμως το ενδιαφέρον είναι αλλού. Οι Αμερικανοί γίνονται εργαζόμενοι μερικής απασχόλησης. Τα στοιχεία του BLS έδειξαν ότι οι εργαζόμενοι πλήρους απασχόλησης (30 ώρες εβδομαδιαίως και άνω) ανέρχονται σε 116.090.000 τον Ιούλιο, από 116.131.000 τον Ιούλιο του 2012 (μείωση 41.000 θέσεων), ενώ οι εργαζόμενοι μερικής απασχόλησης σε 28.233.000 από 26.995.000 (αύξηση 1.238.000 θέσεων).
Πολλοί αναλυτές εκτιμούν πως αυτή είναι η απάντηση των εργοδοτών στο πρόγραμμα «Obamacare», που επιβάλλει στις επιχειρήσεις με πάνω από πενήντα εργαζόμενους υποχρεωτική καταβολή ασφάλειας υγείας, ειδάλλως πρόστιμα 2.000 δολαρίων ανά εργαζόμενο πλήρους απασχόλησης. Στις 2 Ιουλίου το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ ανακοίνωσε την αναστολή της εφαρμογής των προστίμων έως το 2015. Ολως τυχαίως, τον Ιούλιο οι full-timers αυξήθηκαν κατά 92.000 σε σχέση με τον Ιούνιο, αλλά και πάλι ήταν λιγότεροι από τους 174.000 αντίστοιχους νέους part-timers.
Το μεγάλο παζάρι
Την περασμένη Τρίτη, από τις τεράστιες εγκαταστάσεις διανομής της Amazon στην πόλη Τσατανούγκα του Τενεσί, ο πρόεδρος Ομπάμα ανακοίνωσε το νέο σχέδιό του πέντε σημείων για δημιουργία θέσεων απασχόλησης στη μεσαία τάξη με αντάλλαγμα τη μείωση των εταιρικών φόρων. Τα πέντε σημεία-ευχολόγια είναι:
1. Νέα κίνητρα για τις εγχώριες μεταποιητικές επιχειρήσεις με έκπτωση φόρων και αναμόρφωση της φορολογικής κλίμακας στο 25%, ώστε να φέρουν επενδύσεις στις πόλεις όπου έχουν κλείσει εργοστάσια τα τελευταία έξι χρόνια.
2. Κατασκευές αυτοκινητοδρόμων και γεφυρών. Ανέφερε ως παράδειγμα τη Route 27 στην Τσατανούγκα.
3. Επενδύσεις στον κλάδο της ενέργειας, ιδίως στις ανανεώσιμες πηγές και το φυσικό αέριο.
4. Εξαγωγές περισσότερων αγαθών.
5 Περισσότερη προσπάθεια για βοήθεια προς τα τέσσερα εκατομμύρια μακροχρόνια ανέργους στη χώρα.
Ο Μπαράκ Ομπάμα σχεδιάζει να χαμηλώσει το φόρο επιχειρήσεων στο 28%, από 35% που είναι σήμερα, και θέλει να αντιμετωπίσει τη φοροδιαφυγή επιβάλλοντας έναν ελάχιστο φόρο στα κέρδη που πραγματοποιούν οι αμερικανικές πολυεθνικές εκτός ΗΠΑ. Σε αντάλλαγμα, προτείνει φορολογική μεταρρύθμιση ώστε τα χρήματα αυτά να επενδυθούν σε μεγάλα έργα ύψους 50 δισ. δολαρίων, στην τεχνική τριτοβάθμια εκπαίδευση και τη μεταποίηση.
Στην ομιλία του από τις αποθήκες της Amazon ο Αμερικανός πρόεδρος συνέκρινε τις προσπάθειες για την ανάκαμψη της οικονομίας με την πειθαρχία στη δίαιτα και την άσκηση που απαιτείται για να χάσει κάποιος βάρος, και κάλεσε για μια «σταθερή, σοβαρή και μακροπρόθεσμη αμερικανική στρατηγική».
Οπως είχε γράψει η «Ε» στις αρχές Ιουλίου, το Ελεγκτικό Συνέδριο των ΗΠΑ διαπιστώνει ότι οι μεγάλες κερδοφόρες αμερικανικές επιχειρήσεις πλήρωσαν για το φορολογικό έτος 2010 κατά μέσον όρο φόρο 12,6% επί των παγκόσμιων εσόδων τους. Το 55% των μεγάλων επιχειρήσεων δεν ανέφερε καμιά φορολογική υποχρέωση τουλάχιστον για ένα φορολογικό έτος μεταξύ 1998 και 2005.
Αναθεωρημένη ανάπτυξη
Η τελευταία ημέρα του Ιουλίου έφερε χαμόγελα εντός του Λευκού Οίκου και κυνικά σχόλια εκτός. Στο 1,7% κινήθηκε το αμερικανικό ΑΕΠ το β' τρίμηνο του 2013, σύμφωνα με την πρώτη εκτίμηση που ανακοίνωσε το υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ.
Εδώ υπάρχει μια λεπτομέρεια: Στην τελευταία μέτρηση το υπουργείο εφάρμοσε τη Συνολική Αναθεώρηση, άλλαξε δηλαδή τη μέθοδο μέτρησης του ΑΕΠ για όλα τα έτη από το 1929. Η βασικότερη αλλαγή αφορά την κατηγοριοποίηση πλέον των εξόδων έρευνας/ανάπτυξης και την πνευματική ιδιοκτησία ως επενδύσεων και όχι ως δαπανών.
Το υπουργείο ανέφερε πως «ενώ η ανάπτυξη μπορεί να φαίνεται πιο εντυπωσιακή, η αναπτυξιακή πορεία και το ποσοστό της συνολικής οικονομικής δραστηριότητας τα τελευταία χρόνια δεν είναι πιθανό να αλλάξουν».
Θυμίζουμε πως η ανάπτυξη για το α' τρίμηνο του 2013 είχε ανακοινωθεί ότι ήταν 2,5% στην πρώτη εκτίμηση (26/4), 2,4% στη δεύτερη εκτίμηση (30/5), 1,8% στην τελική εκτίμηση (26/6) και τώρα αναθεωρείται σε 1,1% (31/7). Ποιος μπορεί να πει με σιγουριά αν το 1,7% του β' τριμήνου είναι καλύτερο ή χειρότερο; Σε κάθε περίπτωση, οι αναλυτές θεωρούν ότι με τρία διαδοχικά τρίμηνα ρυθμών ανάπτυξης κάτω του 2% (0,4% στο δ' τρίμηνο του 2012, 1,1% στο α' τρίμηνο του 2013 και τώρα 1,7%) πολύ δύσκολα θα υπάρξει θεαματική ανάκαμψη στο μέτωπο της ανεργίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου