Πώς επηρεάζουν τα smartphones την παραγωγικότητα

Πώς επηρεάζει άραγε η κινητή τηλεφωνία –και ιδιαιτέρως τα πολυδύναμα smarthphones– την παραγωγικότητα και την αποδοτικότητα των εργαζομένων; Η αντίληψη που έχει επικρατήσει είναι ότι η χρήση τους και η ευρεία διάδοσή τους έχει αυξητική, άρα θετική, επίδραση, εφόσον βεβαίως παντού και πάντοτε κρατούν τον εργαζόμενο «στην πρίζα» με την εργασία του. Ετσι, καταργούνται πλέον τα χρονικά όρια που διαχωρίζουν τον ελεύθερο χρόνο από τον εργάσιμο, που ισχύει ολόκληρο το 24ωρο αλλά και τις επτά ημέρες της εβδομάδας. Πρόκειται δηλαδή για την επικράτηση της γνωστής κουλτούρας «24/7», όπως έχει κωδικοποιηθεί και στην οποία έχουν ενταθεί περισσότερο οι εργαζόμενοι στον τομέα της παροχής υπηρεσιών. Ωστόσο, το «οφθαλμοφανές» δεν είναι πάντοτε και ολόκληρη η αλήθεια. Συμπεράσματα πειραμάτων ύστερα από μακροχρόνια παρατήρηση αμφισβητούν αυτή την άποψη και διατείνονται πως η κουλτούρα αυτή όχι μόνο είναι αρνητική για τη μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη παραγωγικότητα, αλλά, επιπλέον, προετοιμάζει τον εργαζόμενο για την εργασιακή εξουθένωσή του, το γνωστό μας burnout. Ενα τέτοιο πείραμα περιγράφει στο βιβλίο της, με τίτλο «Sleeping with your Smartphone: How to break the 24-7 Habit and Change the Way You Work», η καθηγήτρια του Harvard Business School, κ. Λέσλι Πέρλοου. Πείραμα Για το πείραμά της επέλεξε την κατηγορία των επαγγελματιών παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών, στους οποίους και επέβαλε την αποχή από τη χρήση των smartphones και των άλλων σχετικών μικροσυσκευών κινητής επικοινωνίας για επαγγελματικούς λόγους τουλάχιστον για μία νύχτα την εβδομάδα. Το αποτέλεσμα ήταν, όσο περνούσε ο χρόνος, οι σύμβουλοι αυτοί να γίνονται σημαντικά παραγωγικότεροι και η εργασιακή ζωή τους παρουσίασε βελτίωση. Συγκεκριμένα, το 78% των ατόμων που εφάρμοσαν την πολιτική της «αποσύνδεσης» από την εργασία, δήλωσαν «πολύ ικανοποιημένοι» με την εργασία τους σε σύγκριση με την ομάδα εκείνων που την αγνόησαν και από τους οποίους μόνο 49% δήλωσαν ότι ήσαν ικανοποιημένοι. «Ενα αποτέλεσμα, που καταδεικνύει ότι συντηρούμε την αυτο-διαιωνιζόμενη αντίληψη, πως είναι καλύτερο να εργαζόμαστε με γρήγορους ρυθμούς, έστω και όταν η ταχύτητα αυτή δεν μας είναι απαραίτητη». Η συγγραφέας παραδέχεται ότι οι τεχνολογίες έχουν όντως αλλάξει τις επιχειρηματικές διαδικασίες. Και ότι ο ανταγωνισμός είναι πλέον παγκόσμιος και ότι οι εταιρείες πρέπει να ενεργούν γρήγορα, προκειμένου να επιβιώσουν. Σύμφωνα με αυτή την πραγματικότητα, λοιπόν, καταφέραμε να «θεσμοθετήσουμε» ένα σύστημα, σύμφωνα με το οποίο αναμένεται ότι τόσο οι πελάτες όσο και τα στελέχη των εταιρειών πρέπει να βρίσκονται πάντοτε στην «πρίζα». Ετσι, καταφέραμε να καθιερώσουμε την κουλτούρα του 24/7 σαν βαθμό μέτρησης της αποδοτικότητας. «Εργαζόμαστε περισσότερο και εντονότερα, επειδή αυτό είναι κάτι που το κάνουν όλοι, χωρίς όμως και να εξετάζουμε αν αυτός είναι και ο καλύτερος τρόπος. Για παράδειγμα, αν δεν απαντήσουμε σε ένα e-mail στις 11 το βράδυ, αλλά την άλλη ημέρα στις 9 το πρωί, δεν πρόκειται να καταρρεύσει η επιχείρηση. Αντιθέτως, ο χρόνος αυτός μπορεί να μας είναι χρήσιμος για να σκεφθούμε μια καλύτερη ιδέα, την οποία και ο πελάτης μας θα εκτιμήσει περισσότερο». Συμπέρασμα Με το γενικό συμπέρασμα ότι «τα smartphones θα πρέπει να εξυπηρετούν εμάς και όχι να γινόμαστε εμείς οι υπηρέτες τους», ο συντάκτης του Harvard Business Review συνιστά στις εταιρείες να βοηθήσουν τα στελέχη τους να αποσυνδεθούν από «την πρίζα». Παραδέχεται, βέβαια, ότι η κάθε εταιρεία είναι μοναδική και ότι θα πρέπει να υπολογίζει σε αυτό που της ταιριάζει. Ωστόσο, για τις περισσότερες εταιρείες το να γνωρίζουν οι εργαζόμενοί τους ότι υπάρχει προκαθορισμένος ελεύθερος χρόνος, δεν πρόκειται να τις βλάψει. Προτρέπει δε τις εταιρείες εκείνες στις οποίες επικρατεί η κουλτούρα 24/7, αφενός να υιοθετήσουν πολιτικές που να ενθαρρύνουν όλους τους εργαζόμενους να δείχνουν σεβασμό για τον ελεύθερο χρόνο, αφετέρου, να αποθαρρύνει εκείνους που –όταν δεν είναι απαραίτητο– στέλνουν ηλεκτρονικό ταχυδρομείο είτε κάνουν επαγγελματικά τηλεφωνήματα σε ακατάλληλες ώρες. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι το σύστημα αυτό θα επιτύχει μόνον αν ολόκληρη η ομάδα των εργαζόμενων δεσμευθεί. «Αυτό που θα συμβεί με τον χρόνο, είναι μια εμψυχωμένη με κίνητρα ομάδα εργαζομένων να αρχίζει την καθημερινή εργασία της και στη συνέχεια να επιστρέφει σπίτι για να ανανεωθεί. Η εργασία θα είναι ποιοτικότερη και όχι “τυφλά” γρήγορη, και το ηθικό τους θα είναι υψηλότερο. Δοκιμάστε το. Απόψε, κιόλας, δώστε εντολή στην εταιρεία σας να “κατεβάσουν διακόπτες”. Είμαι βέβαιος ότι από αύριο το πρωί κιόλας θα νιώσετε τα οφέλη», καταλήγει ο ενθουσιώδης συντάκτης. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ