Αυτοκτονίες εργαζομένων, ακούσιοι φόνοι

Γράφει ο Μιχάλης Μητσός

Η δίκη έγινε στα τέλη Ιανουαρίου, στην Αμιένη. Στο εδώλιο του κατηγορουμένου βρέθηκαν τέσσερις άνδρες και μια γυναίκα, ο γενικός διευθυντής και οι λοιποί υπεύθυνοι της Ανωτάτης Σχολής Εμπορίου. Η κατηγορία ήταν ότι η επαγγελματική υποβάθμιση μιας υπαλλήλου, της Μιρέιγ Ντεμπρ, την οδήγησε τον Ιούλιο του 2009 να αυτοκτονήσει, πέφτοντας από το παράθυρο του γραφείου της. Μηνυτές ήταν επτά εργαζόμενοι. Και ένα από τα βασικά τους όπλα ήταν μια έκθεση της Επιθεώρησης Εργασίας που..... αναφέρει ότι το ένα τρίτο του προσωπικού της σχολής αντιμετωπίζει μεγάλα προβλήματα με τις συνθήκες εργασίας. Ακόμη και «γραφείο τιμωρημένων» επινόησε η διοίκηση, ένα γυάλινο κλουβί στην

είσοδο της Σχολής όπου στέλνονται οι απείθαρχοι υπάλληλοι.

Η απόφαση του πλημμελειοδικείου αναμένεται τον Ιούνιο και οι κατηγορούμενοι αντιμετωπίζουν πρόστιμο 15.000 ευρώ και φυλάκιση ενός έτους. Μέχρι πρόσφατα, σημειώνει η «Λιμπερασιόν», τέτοιες υποθέσεις τις χειρίζονταν κατώτερα δικαστήρια και οι ποινές που επιβάλλονταν χαρακτηρίζονταν επιεικείς από τα θύματα ή τους συγγενείς τους. Αλλά οι εποχές έχουν αλλάξει. Τον Μάρτιο του 2008, δύο διευθυντικά στελέχη του Carrefour καταδικάστηκαν σε εξάμηνη φυλάκιση με αναστολή επειδή «οδήγησαν με διεστραμμένο τρόπο στα άκρα» τον επικεφαλής ενός τμήματος. Τον Ιούνιο του 2011, ο σοσιαλιστής δήμαρχος του Fontenay-aux-Roses Πασκάλ Μπισέ καταδικάστηκε σε πρόστιμο 8.000 ευρώ για ηθική παρενόχληση της υπεύθυνης επικοινωνίας του δήμου, η οποία είχε πέσει από το παράθυρο τέσσερα χρόνια νωρίτερα. Ασκησε έφεση και η ποινή του έγινε ακόμη αυστηρότερη: έξι μήνες φυλακή με αναστολή.

Οπως είναι φανερό, η αυτοκτονία για επαγγελματικούς λόγους στη Γαλλία δεν αποδίδεται πλέον μόνο σε παθολογικά αίτια. Και οι οικογένειες όσων καταφεύγουν σε μια τέτοια ακραία πράξη δεν διστάζουν να καταφύγουν στη Δικαιοσύνη μιλώντας για «ακούσιο φόνο». Αυτό έκανε ο αστυνομικός Φρανκ Μαγκό όταν η σύντροφός του, υπάλληλος της Δημοτικής Αστυνομίας, έδωσε τέλος τον Ιούλιο του 2011 στη ζωή της με το υπηρεσιακό της όπλο. «Οσο κι αν έψαξα, δεν βρήκα άλλο λόγο που να την οδήγησε στην αυτοκτονία από τη δουλειά της», αναφέρει στη μηνυτήρια αναφορά του.

Σύμφωνα με τον δικηγόρο Ζαν-Πολ Τεσονιέρ, η συμβολική αξία της δικαστικής διερεύνησης τέτοιων υποθέσεων είναι να αποδειχθεί ότι διαπράχθηκε αδίκημα και να υπάρξει έτσι μια ελπίδα να αλλάξουν τα πράγματα και να μην μπορεί ο κάθε μάνατζερ να παίζει με το ηθικό των υπαλλήλων του. Σε μια συνεδρίαση στελεχών της France Telecom, για παράδειγμα, η διεύθυνση φέρεται να ανέφερε την «αποθάρρυνση του προσωπικού» ως όπλο για εθελοντικές αποχωρήσεις. Ανάλογες μεθόδους χρησιμοποιεί και η Ρενό, όπου επίσης έχουν σημειωθεί πολλές αυτοκτονίες.

Είναι αλήθεια βέβαια ότι η εξακρίβωση μιας άμεσης σχέσης ανάμεσα στην παρενόχληση και την αυτοκτονία παραμένει εξαιρετικά δύσκολη. Αλλά η συζήτηση έχει ξεκινήσει. Και σε πολλές επιχειρήσεις της Γαλλίας έχει σημάνει συναγερμός.