ΤΟ ΙΚΑ ΑΓΙΟΥ ΑΛΕΞΙΟΥ ΑΡΝΕΙΤΑΙ ΝΑ ΧΟΡΗΓΗΣΕΙ ΤΟ ΕΠΙΔΟΜΑ ΜΗΤΡΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΜΗΤΕΡΑ ΠΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕ ΠΡΩΙΜΑ ΕΞΑΜΗΝΗΤΙΚΟ ΠΑΙΔΙ

Στα χέρια μας έφτασε καταγγελία εργαζόμενης - οικονομικής μετανάστριας από τη Βουλγαρία, παντρεμένη με Έλληνα, η οποία εργάζεται σε μεγάλη επιχείρηση της Πάτρας επί 14 έτη. Η εργαζόμενη αυτή πριν από 2,5 χρόνια γέννησε πρόωρα το τέκνο της στον 6^ο μήνα και το βρέφος είχε ελάχιστες πιθανότητες να ζήσει. Τελικά μετά από υπερπροσπάθειες των ιατρών και του νοσηλευτικού προσωπικού του Νοσοκομείου του Ρίου, το τέκνο επέζησε και μετά από μερικούς μήνες το πήρε στο σπίτι. Σήμερα το παιδάκι είναι 2,5 ετών και σφίζει από ζωή και υγεία.

 Όταν η μητέρα αιτήθηκε να λάβει την άδεια τοκετού και το επίδομα μητρότητας που προηγείται του τοκετού, βρήκε άρνηση τόσο από τον εργοδότη της, όσο και από το ΙΚΑ του Αγίου Αλεξίου Πάτρας. Η δικαιολογία τόσο του εργοδότη, όσο και του ΙΚΑ, ήταν ότι η εργαζόμενη γέννησε πρόωρα και δεν είχε διακόψει από την εργασία της, ώστε να δικαιούται το επίδομα μητρότητας. Προφανώς τα "Σαΐνια" του ΙΚΑ Αγίου Αλεξίου να θεωρούσαν ότι δεν μπορεί να επιζήσει ένα τέκνο που γεννήθηκε πρώιμα πριν από την 28η εβδομάδα. Έλα όμως που κάτι τέτοιο συμβαίνει. Η εργαζόμενη προσέφυγε στην αρμόδια επιτροπή του ΙΚΑ με ένστασή της, όπου κατά τη διάρκεια της συζήτησης της υπόθεσής της, κάποιοι εκ των παρισταμένων και συγκεκριμένα ένας εκπρόσωπος των εργοδοτών έκανε ρατσιστικό «χιουμοράκι» σχετικά με την καταγωγή της και έδωσε μάχη για να καταψηφίσουν τα υπόλοιπα μέλη της Επιτροπής το εύλογο και δίκαιο αίτημα της .

 Τελικά η κοπέλα δεν έλαβε ποτέ ούτε το επίδομα μητρότητας από το ΙΚΑ, ούτε την άδεια τοκετού από τον εργοδότη.

Προσφάτως ο συνήγορος του πολίτη δικαίωσε εργαζόμενες μητέρες με ανάλογο πρόβλημα και ανάγκασε το ΙΚΑ να εκδώσει σχετική εγκύκλιο. Σας παραθέτουμε παρακάτω την απόφαση του συνηγόρου του πολίτη και καλό θα είναι το τοπικό ΙΚΑ να ενημερωθεί απί των εγκυκλίων της κεντρικής Διοίκησης και να δώσει άμεσα λύση στο θέμα.

"ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011

 ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΥΝΗΓΟΡΟΥ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ
 Ασφαλισμένες του ΙΚΑ



διαμαρτυρήθηκαν στον Συνήγορο του Πολίτη διότι απορρίφθηκε αίτημά τους για χορήγηση επιδομάτων μητρότητας είτε λόγω πρόωρου τοκετού είτε λόγω θανάτου του νεογνού.

Η νομοθεσία (α.ν 1486/51, ν. 2874/2000 και Κανονισμός Ασθενείας του ΙΚΑ) προβλέπει ότι οι άμεσα ασφαλισμένες του ΙΚΑ δικαιούνται να λάβουν από το Ίδρυμα επιδόματα μητρότητας, δηλαδή κυοφορίας και λοχείας, με την προϋπόθεση ότι έχουν πραγματοποιήσει 200 ημέρες τουλάχιστον εργασίας μέσα στα δύο τελευταία έτη πριν από την πιθανή ημερομηνία του τοκετού. Απαιτείται, επίσης, η ασφαλισμένη να απέχει από την εργασία της, χωρίς να ερευνάται ο χρόνος και η αιτία της διακοπής αυτής, για τις οριζόμενες από το νόμο περίοδο (56 ημέρες πριν και 63 ημέρες μετά τον τοκετό), κατά την οποία καταβάλλονται τα επιδόματα μητρότητας.

Ο Συνήγορος του Πολίτη διαπίστωσε ότι μέχρι και το έτος 2005 το ΙΚΑ, υιοθετώντας μία εσφαλμένη ερμηνεία των σχετικών κοινωνικοασφαλιστικών διατάξεων, δεν χορηγούσε το επίδομα λοχείας στις περιπτώσεις πρόωρου τοκετού και θανάτου του νεογνού. Το 2006, το ΙΚΑ εξέδωσε εγκύκλιο (υπ' αριθ. 16/2006), με την οποία συμμορφώθηκε με το περιεχόμενο σχετικής γνωμοδότησης της Ολομέλειας του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (της υπ' αριθμ. 194/2005), που έκρινε ομόφωνα ότι η εργαζόμενη δικαιούται άδεια λοχείας και συνακόλουθα επίδομα λοχείας στην περίπτωση που το έμβρυο γεννηθεί νεκρό ή πεθάνει κατά τη διάρκεια της εν λόγω άδειας. Ωστόσο, η εγκύκλιος αυτή έθεσε μία πρόσθετη προϋπόθεση για τη λήψη του επιδόματος λοχείας, την ύπαρξη τοκετού μετά την 28η εβδομάδα της κύησης, η οποία δεν είχε τεθεί με τη γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, στην οποία η εγκύκλιος παραπέμπει.

Ο Συνήγορος του Πολίτη με έγγραφό του προς τον Διοικητή του ΙΚΑ αφενός και προς τη Γενική Γραμματεία Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΓΓΚΑ) αφετέρου, υποστήριξε ότι ακόμη και αν θεωρηθεί ότι η 28η εβδομάδα της κύησης είναι κρίσιμη από ιατρικής πλευράς για τη βιωσιμότητα του εμβρύου, η αξίωση για την καταβολή του επιδόματος μητρότητας συνδέεται με το πραγματικό γεγονός του τοκετού και δεν εξαρτάται από άλλα στοιχεία (πρόωρος τοκετός, γέννηση ζωντανού, νεκρού ή βιώσιμου εμβρύου). Δηλαδή, η αξίωση δεν συνδέεται με την κατάσταση του βρέφους αλλά με το πρόσωπο της ασφαλισμένης και αποσβένεται μόνο με το θάνατο της μητέρας. Σε συνδυασμό και με άλλα νομικά επιχειρήματα, ο Συνήγορος του Πολίτη ζήτησε από το ΙΚΑ αφενός να τροποποιήσει την εγκύκλιο του 2006, κατά το μέρος που θέτει μια αυθαίρετη και μη ορθή ερμηνεία της νομοθεσίας, και αφετέρου να επανεξετάσει το αίτημα των αναφερομένων για τη χορήγηση σε αυτές των επιδομάτων μητρότητας.

Στη συνέχεια, ο Νομικός Σύμβουλος του Κράτους, στον οποίο απηύθυνε ερώτημα η ΓΓΚΑ, με ατομική γνωμοδότησή του, η οποία έγινε αποδεκτή από τον αναπληρωτή υπουργό Εργασίας, συντάχθηκε με τις απόψεις του Συνηγόρου του Πολίτη. Στη συνέχεια, το ΙΚΑ εξέδωσε εγκύκλιο, με την οποία διευκρινίζει ότι η καταβολή των επιδομάτων κυοφορίας-λοχείας πρέπει να στηρίζεται αποκλειστικά και μόνο στην ύπαρξη του πραγματικού γεγονότος του τοκετού και να μην εξαρτάται από τη χρονική διάρκεια της εγκυμοσύνης, ούτε και από τη γέννηση ζωντανού ή μη εμβρύου ή την επιβίωση του νεογνού μετά τη γέννησή του."