Σπύρος Σημίτης: Η δύναμη των εργαζομένων είναι τα ισχυρά συνδικάτα

Ο καθηγητής Εργατικού Δικαίου Σπύρος Σημίτης

μιλάει στην DW.

 Πώς μπορούν να αντιδράσουν οι εργαζόμενοι  στον περιορισμό των δικαιωμάτων τους, είναι η εργασία ένα αγαθό που προστατεύεται ή ένα προϊόν εκμετάλλευσης;

Ο καθηγητής Εργατικού Δικαίου Σπύρος Σημίτης  μιλάει στην DW.

Η οικονομική κρίση έχει προκαλέσει μια σειρά σημαντικών μεταβολών στην αγορά εργασίας σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες: περικοπές μισθών, ελαστική εργασία, μικρότερες προθεσμίες στις καταγγελίες των συμβάσεων, μικρότερες αποζημιώσεις. Ήταν η οικονομική κρίση ένα πρώτης τάξεως άλλοθι για την περικοπή των δικαιωμάτων των εργαζομένων; O καθηγητής, ανάμεσα σε άλλα, Εργατικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Φραγκφούρτης, Σπύρος Σημίτης απαντά:

«Βεβαίως, επαναλαμβάνονται τα
 όσα είχαν γίνει και πριν σε ανάλογες περιπτώσεις, οπότε έχουμε να κάνουμε με παρόμοια προβλήματα. Ιδιαίτερα οι εργοδότες προσπαθούν να αναθεωρήσουν τους κανόνες που εφαρμόζονταν».

Οι κυβερνήσεις θέλουν συνήθως τους εργαζομένους συνεταίρους στις ζημίες, στα χρέη και στη χασούρα. Το βλέπουμε με τη στήριξη των τραπεζών με χρήματα των φορολογουμένων. Τι γίνεται όμως όταν ξεπερνιέται η κρίση και υπάρχει ανάπτυξη, όπως για παράδειγμα στη Γερμανία; Θα μας κάνουν συνεταίρους στα κέρδη;

«Έχουμε αυτή τη στιγμή την εμπειρία, ιδιαίτερα στη Γερμανία, ότι οι εργοδότες είναι της άποψης ότι δεν μπορούν ακόμα να αναθεωρηθούν όσα έγιναν κατά τη διάρκεια της κρίσης. Συνεπώς οι εργαζόμενοι και ιδιαίτερα τα συνδικάτα έχουν το πρόβλημα όταν αρχίζει να ξεπερνιέται η κρίση να πάρουν τα κατάλληλα μέτρα ώστε να μπορέσουν να συμμετάσχουν οι εργαζόμενοι στη νέα εξέλιξη.»

 Η εργασία είναι ένα αγαθό που πρέπει να προστατευθεί

Στην Ευρώπη γίνεται μια προσπάθεια εναρμόνισης της δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής των κρατών μελών. Δεν γίνεται όμως προσπάθεια εναρμόνισης των δικαιωμάτων των εργαζομένων και μισθολογικών εξισώσεων. Πού είναι τελικά η Ευρώπη των πολιτών ή έχουμε μόνο την Ευρώπη της διακίνησης των κεφαλαίων και της προστασίας των τραπεζών;«Είναι πια καιρός να βρούμε μια κοινή βάση στην Ευρώπη, η οποία θα προσφέρει στους εργαζομένους μέσα στην ΕΕ τις δυνατότητες να εξασφαλίσουν τα δικαιώματα τους και ταυτόχρονα να εξασφαλίσουν αντιδράσεις, οι οποίες παίρνουν υπόψη τα συμφέροντά τους σε οικονομικές κρίσεις. Εάν θέλουμε να δούμε τη θέση των εργαζομένων στην Ευρώπη, και πως μπορούν να αντιδράσουν σε οικονομικές κρίσεις, αλλά και ανεξάρτητα από αυτές, αυτό που λείπει είναι η συνεργασία των συνδικάτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με βάση και τις διαφορές του εργατικού δικαίου ανάμεσα στα κράτη μέλη της ΕΕ».

Στην Ελλάδα επιχειρείται μια προσπάθεια επιβολής των επιχειρησιακών συμβάσεων, όπου θα επιτρέπεται ο κατώτατος μισθός να κινείται σε πλαίσια μικρότερα από αυτά των Εθνικών Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας. Πώς μπορούν να απαντήσουν οι εργαζόμενοι στις διαρκείς πιέσεις που δέχονται;

«Επανέρχομαι στα συνδικάτα. Στη Γερμανία έχουν επέμβει τα συνδικάτα και προσπαθούν να καταλήξουν σε συμπεράσματα που να αφορούν όλους τους εργαζομένους. Με άλλα λόγια τα συνδικάτα παίζουν μεγάλο ρόλο. Οι επιχειρησιακές συμβάσεις είναι κατά κανόνα και αποδυνάμωση των συνδικάτων».

--Κύριε Σημίτη, το μέγα πρόβλημα της εποχής μας είναι βεβαίως η ανεργία. Έχει μετατρέψει τους εργαζόμενους σε ομήρους με τις συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου. Πώς βλέπετε να εξελίσσεται η εργασία;

«Το πρόβλημα της ανεργίας γίνεται ακόμα μεγαλύτερο όταν έχετε συμβάσεις χρονικά περιορισμένες, διότι κινδυνεύει ο εργαζόμενος όταν λήξει η σύμβαση του να πέσει θύμα της ανεργίας. Και για αυτό έχουμε ανάγκη από μια κρατική πολιτική, η οποία θα ασχολείται πολύ πιο εντατικά από ότι σήμερα με την ανεργία».

Μαρία Ρηγούτσου

Υπεύθ. Σύνταξης: Σταμάτης Ασημένιος